Theaterlezen en thuis

Talige tips bij de Kinderboekenweektitel theaterlezen 2023

Ineke Kraijo en Marlies Verhelst schreven Kom binnen! Theaterlezen over thuis (verschijnt eind september 2023).
Marja Meijer maakte illustraties bij de 20 verhalen en 10 moppen over 'thuis'.

Praten over thuis met 'praatvragen'

Hoe is het bij jou thuis? Wat is jouw lievelingseten thuis? Welk feest is bij jullie thuis belangrijk? Hoe ziet jouw huis eruit?
Alle teksten in 'Kom binnen!' zijn vanuit heel diverse thuissituaties geschreven. Het boek bevat 30 uitnodigende 'praatvragen', waardoor je na het optreden een gesprek in de klas kunt voeren en over de verschillende thuissituaties kunt praten.

Uitdrukkingen en gezegden over 'thuis'

Om een gevoel of idee duidelijk te maken, kun je uitdrukkingen en gezegdes gebruiken. Deze verrijken de taal, het is fijn om ze te kunnen gebruiken, maar tegelijkertijd ook jammer als de betekenis je ontgaat. Hierbij 10 uitdrukkingen en gezegdes die op 'huis' of 'thuis' betrekking hebben:

- Kind aan huis zijn
- Kat in een vreemd pakhuis
- Het zonnetje in huis
- Dat is zo vast als een huis
- Een echte huismus
- Met de deur in huis vallen
- Niet om over naar huis te schrijven
- Oost west thuis best
- Veel in huis hebben
- Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens

Schrijfopdracht theaterleesverhaal midden/bovenbouw
Behandel per les telkens enkele van deze uitdrukkingen en gezegdes. Geef voorbeelden van situaties waarop deze uitdrukking of dit gezegde betrekking zou hebben. De schrijfopdracht luidt:
- schrijf een korte dialoog bij één van de gezegdes of uitdrukkingen
- kies van te voren wie de dialoog voeren (twee personen), wat en waar
- gebruik dit gezegde of deze uitdrukking als titel voor je dialoog.
- deze uitdrukking of dit gezegde is tevens de slotzin, ofwel de clou van de dialoog.

Gedichten over 'thuis'

In het verhaal 'Ieuw!' in 'Kom binnen! lees je het verhaal over de Oekraïense tradities bij het versieren van de kerstboom. Door zulke tradities en rituelen voel je je thuis. Thuis zijn, je thuis voelen, naar huis verlangen, je huis missen... het zijn onderwerpen die met een gevoel te maken hebben en zich daarom goed voor gedichten lenen. Een paar bijzondere gedichten over 'thuis' vind je in de bundel Heel de wereld wordt wakker, samengesteld door Jaap Robben.

- Heimwee, door Erik van Os, blz. 85
- Thuiskomst, door Fetze Pijlman, blz. 86
- Als je zelf nergens woont, door Tim Gladdines, blz. 87
- Zomaar een vraag, door Ed Franck, blz. 125
- Sleutel, door Theo Olthuis, blz. 146
- Oude handen, door Edward van de Vendel, blz. 270
- Nietsvermoedend, Rudy Kousbroek, blz. 343

Schrijfopdracht 'Elfje' midden/bovenbouw
Een elfje is een gedicht van vijf regels. Die regels bestaan uit: één woord, twee woorden, drie woorden, vier woorden en dan weer één woord. Samen zijn dat de elf woorden van de elf. Je roept er een bepaalde sfeer mee op.
Het onderwerp, tevens het eerste woord of het laatste woord, is in dit geval 'thuis'. De woorden die je kiest zijn vrij, de vorm van het gedicht niet:
Eerste regel: 1 woord
Tweede regel: 2 woorden
Derde regel: 3 woorden
Vierde regel: 4 woorden
Vijfde regel: 1 woord

Op de site van Juf Lisa vind je een duidelijke uitleg in een filmpje hoe je een 'Elfje' schrijft.
Nodig via deze methode de kinderen een elfje te schrijven over 'thuis'.

Mini Moppen Festival

In 'Kom binnen!' staan 10 theaterleesmoppen over thuis. Een goede gelegenheid om een Mini Moppen Festival te organiseren.
Achter deze link zie je precies hoe je zo'n festival organiseert.
En natuurlijk kun je ook andere moppen gebruiken, bijvoorbeeld uit Het kloeke moppenboek of Het extra kloeke moppenboek.
Dat wordt lachen!

Keti Koti en andere feesten

In het theaterleesboek 'Kom binnen!' lees je over Keti Koti, de herdenking en de feestelijke viering van de afschaffing van de slavernij.
Achter deze link vind je een uitgewerkte les over Keti Koti en de slavernijgeschiedenis, gemaakt door het Tropenmuseum in Amsterdam.
Bij de les hoort een docentenhandleiding en veel beeldmateriaal, waaronder vier video's.
In 'Kom Binnen!' staan nog meer feesten: Logeren (Pasen), Zoete Gebakjes (Ramadan), een bruiloft, Oud- en Nieuw, Kerstmis en Sinterklaas.

Overal wordt weer anders feest gevierd. Over nog veel meer feesten, zoals het Holi-feest, Carnaval, Chinees Nieuwjaar, Het offerfeest, Het Suikerfeest, Wesak en Pesach vind je theaterleesverhalen in de bundel Hieperdepiep!